utwór | cytat | motyw |
ZEMSTA - Akt IV | "Jeśli nie chcesz mojej zguby, Krokodyla daj mi, luby." | miłość |
ZEMSTA - Akt III | "Idź, serdeńko, bo cię trzepnę." | |
ZEMSTA - Akt III | "Niech się dzieje wola Nieba! Z nią się zawsze zgadzać trzeba." | |
ZEMSTA - Akt II | "WACŁAW Myśli płoche, Szał młodości... chęć pustoty... Jednym słowem, coś bez celu, Jak to każde głupstwo prawie." | młodość |
ZEMSTA - Akt II | "Papkin (...) No, Śmigalski za kark! weź narzędzie! Grzecznie, ładnie, bez hałasu, Niech wszystkiemu koniec będzie. Nic się nie bój - ja za tobą." | tchórzostwo |
ZEMSTA - Akt II | "WACŁAW Czy nie byłoby sposobu, Ustąpiwszy ze stron obu, Zapomniawszy przeszłe szkody, Do sąsiedzkiej wrócić zgody? CZEŚNIK Ja - z nim w zgodzie? - Mocium panie, Wprzódy słońce w miejscu stanie, Wprzódy w morzu wyschnie woda, Nim tu u nas będzie zgoda." | zgoda / zawiść |
ZEMSTA - Akt II | "CZEŚNIK Od powietrza, ognia, wojny, I do tego od człowieka, Co się wszystkim nisko kłania - Niech nas zawsze Bóg obrania." | przysłowia / mądrości ludowe |
ZEMSTA - Akt II | "PAPKIN Znaj więc wielką moję duszę: Jesteś wolny - idź do diaska - A za wolność dasz co łaska." | wolność / niepodległość |
ZEMSTA - Akt II | "PAPKIN Idę, idę. na stronie Diabeł nadał tryumf taki! Coraz głębiej lezę w biedę; W moim jeńcu mam rywala - Przykro z bliska, gorzej z dala; Tamten zamknie, ten zastrzeli - A bodaj cię diabli wzięli! wracając od drzwi A sakiewka?.." | |
ZEMSTA - Akt II | "WACŁAW Przed godziną z trwogi mdleje, Za godzinę - wzorem męstwa; To nie widzi podobieństwa, To ma więcej niż nadzieję. - O płci piękna, luba, droga! Twoja radość, twoje żale - To jeziora lekkie fale: Jedna drugą ciągle ściga - Ta się schyla, ta się dźwiga, Ale zawsze w blasku słońca, Zawsze czysta i bez końca! - A my, dumni władcy świata, Mimo siebie pochwyceni, Za tym cieniem, co ulata, Całe życie, z chwili w chwilę, Przepędzamy jak motyle." | kobieta |
ZEMSTA - Akt I | "Po odeściu wszystkich Papkin, obejrzwszy się, że już nie ma nikogo, mówi ku murowi: PAPKIN sam Ha! hultaje, precz mi z drogi, Bo na miazgę was rozgniotę - Nie zostanie jednej nogi. A mam diablą dziś ochotę! Wielu was tam? Chodź tu który! Nie wylezie żaden z dziury? O wy łotry! O wy tchórze! Jutro cały zamek zburzę." | tchórzostwo |
ZEMSTA - Akt I | "PAPKIN Bóg z waszmością, mój cześniku. Pędząc czwałem na rozkazy, Zamęczyłem szkap bez liku, Wywróciłem ze sto razy, Tak że z nowej mej kolaski Gdzieś po drodze tylko trzaski. CZEŚNIK A ja za to ręczyć mogę, Że mój Papkin tu piechotą Przewędrował całą drogę, A na podróż dane złoto Gdzieś zostawił przy labecie." | |
ZEMSTA - Akt I | "PAPKIN Zaraz... Idę sobie, A wtem jakaś księżna grecka - Anioł! Bóstwo! - zerk z karety... - Giną za mną te kobiety! -" | próżność / mężczyzna |
ZEMSTA - Akt I | "CZEŚNIK Jeśli nie ja mymi psoty Nikt go stąd już nie wyruszy. Nie ma dnia bez sprzeczki, zwady - Lecz potrzebne i układy. Pisać? - nie chcę do niecnoty. Iść tam? - ślisko, mocium panie: Mógłby otruć, zabić skrycie, A mnie jeszcze miłe życie. Więc dlategom wybrał ciebie - Będziesz posłem tam w potrzebie." | |
ZEMSTA - Akt I | "CZEŚNIK Czym ja zechcę, Papkin będzie, bo mnie Papkin słuchać musi." | władza |
ZEMSTA - Akt I | "CZEŚNIK Słuchaj, mówiąc między nami, Bez mej chluby, twej urazy, Więcej niż ty, mój Papkinie, Mam rozumu tysiąc razy. Papkin chce przerwać, co Cześnik znakiem wstrzymuje Lecz rozprawiać z niewiastami... Owe jakieś bałamutnie, Afektowe świegotanie - Niech mi zaraz łeb kto utnie, Nie potrafię, mocium panie - Ty więc musisz swą wymową... PAPKIN Już jest twoją, daję słowo. Chcesz? Przysięgnę - masz już żonę. Bo ja szczęście mam szalone - Tylko spojrzę, każda moja, A na każdą spojrzeć umiem. Idę." | miłość / próżność |
ZEMSTA - Akt I | "A to plaga, boska kara - Do mnie młoda, do mnie stara. (Papkin)" | |
ZEMSTA - Akt I | "CZEŚNIK Cóż, u czarta! Ty spokojny, Kiedy Rejent mnie napada I otwartej żąda wojny! Lecz godnego ma sąsiada! Dalej żwawo! Niech, kto żyje, Biegnie, pędzi, zgania, bije!" | walka |
ZEMSTA - Akt I | "CZEŚNIK Mur naprawia, Mur graniczny, trzech mularzy! On rozkazał! On się waży!... Mur graniczny!... Trzech na murze! Trzech wybiję, a mur zburzę, Zburzę, zniszczę aż do ziemi!" | walka |
ZEMSTA - Akt I | "KLARA A, rozumiem. - Nie, Wacławie, Gdzie mnie zechcesz, znajdziesz wszędzie Zawsze twoją - prócz w niesławie." | miłość |
ZEMSTA - Akt I | "CZEŚNIK wołając za siebie Hej! Gerwazy! daj gwintówkę! niechaj strącę tę makówkę!" | walka / zawiść |
Śluby panieńskie - Akt IV | "gdy miłością serce moje bije, Gdy powiem: - wtenczas tylko żyję" | miłość |
Śluby panieńskie - Akt II | "Nie kochaj ją tak poddanie, A wzajemną ci się stanie! Nie daj władać, rządzić sobą, A rząd tobie sama przyzna! Nie nudź płaczem i żałobą, A zwyciężysz jak mężczyzna." | mężczyzna / miłość |
Śluby panieńskie - Akt I | "Przyrzekam na kobiety stałość niewzruszoną Nienawidzić ród męski, nigdy nie być żoną" | kobieta / miłość |
Śluby panieńskie - Akt I | "gdyby można miłości dać wiarę, Byłożby szczęście większe na tym świecie?" | miłość / szczęście |
Paweł i Gaweł | "Wolnoć Tomku W swoim domku." | przysłowia / mądrości ludowe |
Paweł i Gaweł | "Z tej powiastki morał w tym sposobie Jak ty komu, tak on tobie." | przysłowia / mądrości ludowe |
PAN JOWIALSKI - AKT II | "Nie ludzie nami rządzą, lecz własne słabości." | człowiek / władza |
Mąż i żona - Akt I | "Gdzie przysiąg trzeba, tam nikną rozkosze." | miłość |
Epigramaty | "Od głupich sam się człek obroni, Od mędrków - niech nas Pan Bóg broni." | przysłowia / mądrości ludowe |
Bajka o sowie | "Każda sowa głupia w dzień." | przysłowia / mądrości ludowe |
Bajeczka o osiołku | "Osiołkowi w żłoby dano, W jeden owies, w drugi siano. Uchem strzyże, głową kręci, I to pachnie, i to nęci. Aż nareszcie przyszła pora, Że oślina pośród jadła Z głodu padła." | |
Brak utworu | "Nie ma większej radości dla głupiego, jak znaleźć głupszego od siebie." | przysłowia / mądrości ludowe |
Brak utworu | "Żaden jeszcze mężczyzna nie umarł z miłości" | mężczyzna / miłość |
Brak utworu | "Trzeba być wariatem, Aby chcieć świat przerobić, walczyć z całym światem." | walka |
Brak utworu | "Małe dobro wielkiego zła nie naprawi, a małe zło wielkie dobro zepsuje." | dobro / zło |
Brak utworu | "Lepiej jest sto tez otrzeć jak jedną wycisnąć" | cierpienie |
Brak utworu | "I tysiączne w pożyciu uczą nas przykłady, Że podejrzliwość bywa matką wszelkiej zdrady." | miłość / zdrada |
Brak utworu | "I kura ma skrzydła jak orzeł, ale cóż z tego?" | przysłowia / mądrości ludowe |
Brak utworu | "Przyjaciel - często dużo, częściej nic nie znaczy; Tak mówi się na przykład - [zamieć, przyjacielu!] [Drzwi otwórz, przyjacielu!] [Idź precz, przyjacielu!] Otóż nie ma przyjaźni, a [przyjaciół] - wielu" | przyjaźń |
Brak utworu | "W tej Polsce nigdy ładu, ale najmniej teraz." | ojczyzna / Polska / Polacy |